= pada zaman itu, ada empat faktor yang menyebabkan berhentinya kegiatan ijtihad. Yang pertama ialah perpecahan negara Islam kepada berbagai-bagai pemerintahan yang saling berperang diantara satu sama lain. Perpecahan ini telah menyebabkan pemerintah Islam hanya sibuk dengan peperangan, rusuhan dan pertahanan diri dari segala tipu daya dan memikirkan ikhtiar-ikhtiar untuk mencapai kemenangan. Akibatnya, umat Islam mengalami kelemahan dan semangat kecintaan mereka kepada ilmu pengetahuan dan akhirnya kelemahan itu telah berkesan melumpuhkan kegiatan perundangan.
Faktor kedua ialah setelah imam-imam mujtahid di zaman ketiga (zaman pembukuan dan imam mujtahid) berpecah kepada berbagai-bagai golongan masing-masing mempunyai faham perundangan tersendiri dan masing-masing membawa aliran dan cara yang tersendiri dan pengikut golongan itu berusaha sedaya upaya meninggikan mazhab masing-masing. Dalam fikiran seperti ini, leburlah keperibadian seorang ulama’ di dalam golongan puaknya dan terbunuhlah jiwa kebebasan akal fikiran mereka yang menyebabkan ulama-ulama menjadi orang kebanyakkan iaitu muqallid.
Faktor ketiga ialah umat Islam cuai mengatur dan menyusun kuatkuasa perundangan Islam dan tidak mengadakan sesuatu peraturan kemas yang boleh mencegah orang-orang yang tidak berkelayakan dari memasuki lapangan ijtihad. Maka pihak-pihak yang berkuasa pun mengeluarkan perintah menutup pintu ijtihad dan memaksa mufti-mufti dan kadi-kadi mengikut hukum imam-imam terdahulu sahaja.
Faktor keempat ialah para ulama telah diserang penyakit keruntuhan akhlak yang menghalangi mereka dari meningkat ke taraf mujtahid. Mereka menjalankan propaganda bagi memburukkan dan menjatuhkan nama orang